ពាក្យថា Exposer គឺសំដៅទៅលើចំនួននៃពន្លឺដែលត្រូវបានចាប់យកដោយ Sensor របស់កាមេរ៉ា នៅពេលយើងថតយករូបភាពមួយ ។ បើសិនរូបភាពដែលយើងត្រូវថតត្រូវបានទុកឲ្យពន្លឺបៀមជាប់ជាមួយ រូបយូរពេក វានឹងធ្វើឲ្យរូបនោះស្លាំង ឃើញរូបពុំច្បាស់ (ពន្លឺច្រើនពេក) តែបើយើងឲ្យពន្លឺនោះចូលលឿនតែរយៈពេលខ្លីពេក វានឹងធ្វើឲ្យរូបនោះខ្មៅពេក (ពន្លឺតិចពេក) ។
សព្វថ្ងៃស្ទើរតែគ្រប់កាមេរ៉ាទាំងអស់ មានបំពាក់មកជាមួយរួចជាស្រេចនូវគ្រឿងសម្រាប់វាស់កំរិតពន្លឺ ពេលយើងថតរូបគ្រឿងវាស់ពន្លឺ (Light Meter) នេះវានឹងគណនាចំនួននៃពន្លឺរួចវានឹងលៃសម្រួលតម្រូវពន្លឺ ប្រហាក់ប្រហែលដើម្បីជួយធ្វើឲ្យរូបភាពនោះថតបានត្រឹមត្រូវ គឺចាប់យកពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ល្មមសម្រាប់រូបភាពដែលយើងថតនោះ ។ សម្រាប់អ្នកថតរូបខ្លះ បានពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើ Light Meter របស់កាមេរ៉ាឲ្យជួយលៃតម្រូវនៃចំនួនពន្លឺសម្រាប់រូបដែលត្រូវថត យើងអាចធ្វើដូច្នេះក៏បានដែរ ប៉ុន្តែវានឹងពុំធានាថារូបដែលយើងថតបាននោះវានឹងល្អមួយរយ ភាគរយឡើយ ។ ដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហានេះគឺយើងត្រូវដឹងពីបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រងពន្លឺ របស់រូបប្រសើរជាងឲ្យកាមេរ៉ា Sensor ស្មានចំនួននៃពន្លឺនោះឲ្យយើង ។
គោលសំខាន់ចំនួនពីរដែលកាមេរ៉ារបស់យើងវាប្រើសំរាប់វាស់ពន្លឺគឺ Shutter Speed (ល្បឿននៃការថត ឬបិទរយៈពេលដែល Sensor អនុញ្ញាតឲ្យកាមេរ៉ាទទួលយកពន្លឺឲ្យរូបភាព) និង Aperture គឺជាទំហំនៃសន្ទះរបាំង (ទ្វារ) (រូប) ថាតើត្រូវបើធំឬតូច ដើម្បីឲ្យពន្លឺចូលមកក្នុងកាមេរ៉ា ។ Shutter Speed ត្រូវបានគណនាជាវិនាទី និងលំអិតជាងនោះទៅទៀតគឺក្នុង ១ វិនាទីត្រូវបានបែកចេញជារាប់ពាន់ភាគនៃវិនាទីទៀត ចំណែក Aperture វិញត្រូវបានគេគិតគណនាជា f/stop (ចំនួនទំហំដែល Aperture អាចបើកបានធំជាងគេគឺ f/2.8 ហើយទំហំតូចជាងគេគឺ f/19) ។
យើងប្រហែលជាឆ្ងល់ថា ហេតុយ៉ាងណាបានជាគេមិនដាក់លៃតម្រូវឲ្យហើយស្រេចតែម្តងទៅដើម្បី កុំឲ្យយើងពិបាកលៃតម្រូវរាល់ពេលថតម្តងៗ ត្រង់បញ្ហានេះគេមិនអាចធ្វើទៅបានទេ ដោយហេតុថាទាំង Shutter Speed និង Aperture ត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់វិធីថតផ្សេងៗទៀត ឧទាហរណ៍ដូចជា Shutter Speed អាចឲ្យគេថតរូបឲ្យសំកាំង (freez) ក្នុងលំហ ក្នុងល្បឿនមួយយ៉ាងលឿនបំផុត ឬគេអាចសំកាំងរូបទឹកហូរឲ្យឃើញ Blur ដោយប្រើល្បឿនរបស់ Shutter Speed យឺត ។
ចំណែកឯ Aperture វិញវាមានតួនាទីបង្ហាញឲ្យឃើញពីចំណុចនៃរូបភាព (គឺផ្នែកណាមួយនៃរូបភាពដែលយើងគិតថាជាគោលចំណុចសំខាន់ជាងគេ) ក្រៅពីនេះ Aperture នៅអាចឲ្យយើង Blur ផ្នែកខាងក្រោយនិងជុំវិញ នៃចំណុចណាមួយនៃរូប គឺមានតែចំណុចសំខាន់ណាមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវឲ្យឃើញច្បាស់ជាងគេ ។ (រូបពណ៌ក្រហម) យើងអាចធ្វើបែបនេះបានដោយគ្រាន់តែបើក Aperture (f/stop) ឲ្យធំក្នុងទំហំមួយអាចឲ្យយើងមើលឃើញតែចំណុចមួយច្បាស់ជាងគេ ។ ជាមួយប្រភេទ Digital SLR (Single Lens Reflex) កាមេរ៉ានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ យើងអាចថែមទាំងប្តូរនូវប្រតិកម្ម (Sensitirity) របស់ Sensor បានតាមបំណងប្រថ្នា វាគឺជាវិធីដែលកាមេរ៉ាអាចទទួលយកនូវពន្លឺតាមការកំណត់របស់យើង ហើយត្រូវបានគេកំណត់វាថា ISO Speed ។
ជាធម្មតាល្បឿននៃពន្លឺដែលជះចូលកាមេរ៉ាមានពី 100 ដល់ 800 អ្វីដែលលើសពីនេះ គឺច្រើនធ្វើឲ្យរូបមានភាពគគ្រើម (មានចំណុចតូចៗលាយឡំជាមួយរូបហៅថា NOISE) ដូចនេះយើងគួរប្រើត្រឹមតែ 100-800 គឺសមល្មមសំរាប់ការរៀនថតដំបូងរបស់យើង ព្រោះល្បឿននេះយឺតល្មមសំរាប់យើង ។ ឧទាហរណ៍ថាយើងចង់ថតរូបភាពមួយនាពេលយប់ឬពេលល្ងាច ដែលមានពន្លឺតិចៗ យើងមិនបានប្រើជើង Tripod សម្រាប់ទប់លំនឹងឲ្យកាមេរ៉ា ដូចនេះយើងនឹងបង្កើនកំរិតល្បឿន ISO ឲ្យខ្ពស់ ដើម្បីកុំឲ្យរូបដែលថតបានមើលឃើញព្រឹលៗ (Blur) ។ ចំពោះករណីនេះ យើងគួរប្រើល្បឿន ISO យឺតវិញ (ល្បឿនទាប) បើមានពន្លឺល្មមអាចយកជាការបានប៉ុន្តែវានឹងជួយធ្វើឲ្យរូបមានល ក្ខណៈប្រសើរជាងបើសិនជាពុំមានពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ ប្រសើរជាងប្រើល្បឿនលឿនរបស់ ISO ។ វិធីល្អបំផុតដើម្បីឲ្យយើងអាចថតរូបបានល្អ គឺត្រូវរក្សាលំនឹងរបស់កាមេរ៉ាថតរូបភាពដដែលដោយប្រើវិធី Set ទាំង Aperture និង Shutter Speed ខុសៗគ្នា ហើយកត់ត្រាអ្វីដែលយើងបានធ្វើ
* យល់ពីទិសដៅរបស់ពន្លឺនិងការប្រើពន្លឺ :
ប្រការដែលយើងបានយល់ពីបញ្ហាពន្លឺ អាចធ្វើឲ្យរូបភាពរបស់យើងល្អស្អាត ឬយកជាការមិនបានសោះតែម្តង ។ បើយើងបណ្តោយឲ្យកាមេរ៉ារបស់យើងជ្រើសរើស Shutter Speed និង Aperture ដោយខ្លួនវាជាស្វ័យប្រវត្តិ និងគណនាពន្លឺថាប៉ុន្មានៗ និងចាប់យកពន្លឺប៉ុន្មានតាមវាគណនាឃើញនោះ រូបភាពដែលយើងនឹងទទួលបានក៏ពុំសូវអាចយកជាការបានដែរ ពីព្រោះរូបនោះត្រូវបានស្មានទាំងស្រុងដោយប្រព័ន្ធពន្លឺរបស់កាមេរ៉ា ជួនកាលរូបនោះល្អស្អាត ឯរូបខ្លះទៀតអាចត្រូវបោះចោលតែម្តង ។ កត្តាសំខាន់បំផុតមួយទៀតដែលយើងជាអ្នកថតរូបត្រូវគិតដល់នោះគឺ ទិសរបស់ពន្លឺដែលចាំងទៅ តើវាមកពីទិសណា ចាំងទៅទិសណា និងកំពស់របស់ពន្លឺចាំងចុះមក ឬចាំងឡើងទៅលើ និយាយជារួមគឺមុំទាំងអស់របស់ពន្លឺ ។ យើងគណនាពន្លឺមិនមែនត្រឹមតែទិដ្ឋភាពដែលយើងអាចមើលឃើញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគឺទាំងពន្លឺដែលចាំងចូលមកក្នុងកាមេរ៉ាផងដែរ ភាពខ្លាំង ឬខ្សោយនៃពន្លឺ ក៏ជាកត្តាមួយនៃគុណភាពរបស់រូបដែលយើងថតបាន ។ ក្រៅពីនេះយើងនៅត្រូវគិតដល់ស្រមោលរបស់ពន្លឺទៅរូបភាព (Shadow) តើពន្លឺភ្លឺតិច ឬខ្លាំងដែលយើងចង់ឲ្យមានទៅលើរូបដែលយើងថត, ពីព្រោះពេលខ្លះយើងចាំបាច់ត្រូវប្រើ Flash (ពន្លឺ) ដើម្បីជាជំនួយជួយឲ្យរូបភាពដែលត្រូវថតមានពន្លឺភ្លឺគ្រប់គ្រាន់ ។ យើងគួរប្រើ Flash ក្នុងករណីដែលពន្លឺនៅពីក្រោយរូបមានពន្លឺភ្លឺខ្លាំងជាង ។
ការថតរូបពេលយប់គឺជារឿងមួយគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ដែរ ពីព្រោះយើងអាចបង្កើតឲ្យមានជា Effects ផ្សេងៗទៅតាមការចូលចិត្តរបស់យើង (ដូចមានរូបភាពភ្ជាប់មកជាមួយនេះស្រាប់) ម្យ៉ាងវិញទៀតរូបភាពថតនៅពេលយប់ពោរពេញទៅដោយពណ៌ស្រស់ឆើតឆាយដែលបាន មកដោយសារពន្លឺនៃគោមចង្កៀង ផ្លាកយីហោនានាតាមដងផ្លូវ ។ គួរសាកល្បងប្រើជើងទម្រកាមេរ៉ា (Tripod) រួចថតរូបភាពផ្សេងៗនៅពេលយប់ដូចជាឆ្នេរទន្លេ ទីក្រុងភ្នំពេញ តាមដងផ្លូវដែលមានពន្លឺចង្កៀង អ្វីៗដែលយើងបានថតត្រូវកត់ត្រាចំណាំទុក ការធ្វើបែបនេះជួយឲ្យយើងយល់បានពីអនុភាពរបស់ពន្លឺទៅលើរូបដែល យើងថតបាន ។
+ គួរសាកល្បងថតរូបពេលថ្ងៃទើបរះ ពេលថ្ងៃលិច រូបភាពទាំងនោះនឹងបង្រៀនយើងត្រឡប់មកវិញ ថាអ្វីដែលយើងបានធ្វើពេលថតវានោះត្រូវឬខុស ដូច្នេះយើងអាចកែបញ្ហាដែលយើងមាននោះឲ្យត្រូវមកវិញពេលថតរូបបែប ប្រហែលគ្នានៅលើកក្រោយៗទៀត ។ ទោះជាថតពេលថ្ងៃ ឬពេលយប់ កត្តាសំខាន់ជាងគេគឺពន្លឺ បូកផ្សំជាមួយលំនឹងរបស់កាមេរ៉ា ហើយចុងក្រោយគេគឺវិធី Set ទាំង Shutter Speed និង Aperture ឲ្យត្រូវតាមនោះ នេះហើយគឺជាមេរៀនដែលយើងជាអ្នកដាក់ហើយយើងក៏ជាអ្នករៀនពីមេរៀន ដដែលនេះវិញដោយខ្លួនឯងដែរ ។
Source: CEN